Chất dinh dưỡng |
Chức năng chính |
Triệu chứng thiếu |
1. Đạm (N) |
- Thành phần quan trọng của chất diệp lục, nguyên sinh chất và axit nucleic.
- Tăng sinh trưởng và phát triển của mọi mô sống.
- Cải thiện chất lượng của rau ăn lá và cỏ khô làm thức ăn gia súc và hàm lượng protein của hạt cốc. |
- Sinh trưởng còi cọc.
- Xuất hiện màu xanh sáng đến vàng nhạt trên các lá già, bắt đầu từ đỉnh lá. Tiếp đó là các lá già bị chết và/hoặc rụng tùy theo mức độ thiếu.
- Khi thiếu trầm trọng, ra hoa bị giảm nhiều.
- Hàm lượng protein thấp hơn. |
2. Lân (P) |
- Thành phần của photphatit, axit nucleic, protein, photpholipit và coenzim NAD, NADP và ATP.
- Thành phần của một số amino-axit.
- Cần thiết cho phân chia tế bào, một thành phần của nhiễm sắc thể, kích thích sự phát triển của rễ.
- Cần thiết cho sự sinh trưởng của mô phân sinh, phát triển hạt và quả, kích thích ra hoa. |
- Bề ngoài còi cọc toàn bộ, các lá trưởng thành có màu sẫm đặc trưng đến màu lam-lục, phát triển rễ bị hạn chế.
- Khi thiếu trầm trọng, thỉnh thoảng lá và thân bị tía, cây thon mảnh.
- Chín chậm và không có hoặc phát triển kém về hạt và quả. |
3. Kali (K) |
Chất hoạt hóa enzim có liên quan đến quang hợp và chuyển hóa protein và hydrat cacbon.
- Giúp di chuyển hydrat cacbon, tổng hợp và duy trì sự ổn định của protein, điều khiển tính thấm qua màng và pH, sử dụng nước bằng điều chỉnh khí khổng.
- Cải thiện sử dụng ánh sáng khi thời tiết lạnh và mây mù và vì vậy nâng cao khả năng của cây chống rét và các điều kiện bất thuận khác.
- Làm tăng độ lớn của hạt và cải thiện chất lượng quả và rau. |
- Úa vàng dọc mép lá tiếp đó là đỉnh các lá già bị sém và nâu, sau đó các triệu chứng này dần dần phát triển vào phía trong.
- Cây phát triển chậm và còi cọc.
- Thân yếu, cây dễ bị đổ.
- Hạt và quả bị teo quắt lại. |
4. Canxi (Ca) |
- Thành phần của thành tế bào dưới dạng canxi pectat cần thiết cho sự phân chia tế bào được bình thường.
- Giúp cho màng vững chắc, duy trì cấu trúc nhiễm sắc thể.
- Chất hoạt hóa enzim (phospholipase, arginine kinase, adenosine triphosphate).
- Đóng vai chất giải độc bằng cách trung hòa các axit hữu cơ trong cây. |
- Thiếu canxi thường ít thấy trên đồng ruộng vì các ảnh hưởng phụ gắn liền với độ chua cao hạn chế sự sinh trưởng.
- Các lá non của cây mới trồng bị ảnh hưởng trước hết. Chúng bị vặn méo, nhỏ và có màu xanh lục sẫm không bình thường.
- Lá có thể có hình đài hoa và quăn, các chồi tận cùng bị suy thoái cùng một vài chỗ gãy của cuống lá.
- Sinh trưởng của rễ bị suy yếu rõ rệt, xuất hiện sự ra rễ.
- Điểm sinh trưởng (chồi tận cùng) của cây bị khô khi bị thiếu nặng.
- Chồi và hoa bị rụng sớm.
- Cấu trúc thân bị yếu. |
5. Magiê (Mg) |
- Thành phần của phân tử diệp lục và vì vậy cần thiết đối với quang hợp.
- Một hoạt chất của nhiều hệ thống enzim gắn liền với sự chuyển hóa hydrat cacbon, sự tổng hợp các axit nucleic, v.v...
- Thúc đẩy hấp thu và vận chuyển lân.
- Giúp đường di chuyển trong cây. |
- Úa vàng giữa các gân lá, chủ yếu của lá già gây ấn tượng có sọc vệt hoặc chắp vá, khi bị thiếu trầm trọng mô bị ảnh hưởng có thể bị khô và chết.
- Lá thường nhỏ, giòn ở các thời kỳ cuối và cong lên ở mép.
- Ở một số cây rau, các đốm úa vàng giữa các gân lá với các màu da cam, đỏ và tía.
- Nhánh yếu và dễ bị nấm tấn công, thường bị rụng lá sớm. |
6. Lưu huỳnh (S) |
Thành phần của axit amin chứa lưu huỳnh, do đó của protein.
- Liên quan đến các hoạt động trao đổi chất của vitamin, biotin, thiamin và coenzim A.
- Giúp cho cấu trúc protein được vững chắc.
- Tổng hợp dầu. |
- Các lá non hơn trở thành đồng đều xanh vàng nhẹ hoặc vàng úa.
- Sinh trưởng của chồi bị hạn chế, ra hoa thường không rõ.
- Thân cứng đơ, gỗ hóa và đường kính nhỏ. |
7. Kẽm (Zn) |
- Liên quan đến sự tổng hợp sinh học của axit indole axetic.
- Thành phần thiết yếu của một giống men metallo-enzymes-carbonic anhydrase, alcohol dehydrogenase, v.v...
- Đóng một vai trò trong quá trình tổng hợp axit nucleic và protein.
- Giúp cho việc sử dụng lân và đạm trong cây. |
- Triệu chứng thiếu chủ yếu xuất hiện trên các lá đã trưởng thành hoàn toàn thứ hai và thứ ba tính từ ngọn cây.
- Ở ngô, từ một sọc vàng nhạt đến một dải các mô màu trắng hoặc vàng với các gân màu đỏ tía giữa gân giữa và các mép lá, xảy ra chủ yếu ở phần thấp hơn của lá.
- Ở lúa mì, một dải theo chiều dọc các mô lá, màu trắng hoặc vàng, tiếp theo là đốm vàng úa giữa các gân lá và các tổn thương hoại tử màu trắng đến nâu ở giữa phiến lá, sự sụp đổ cuối cùng của các lá bị ảnh hưởng ở gần phía giữa.
- Ở lúa, sau cấy 15-20 ngày, các đốm nhỏ rải rác màu vàng nhạt xuất hiện trên các lá già hơn sau đó phát triển rộng ra, hợp lại và trở thành màu sẫm, toàn bộ lá trở nên màu nâu dỉ và bị khô trong vòng một tháng.
- Ở chanh cam, úa vàng giữa các gân lá không đều, các lá cuối cùng trở nên nhỏ và hẹp, sự hình thành nụ quả bị giảm mạnh, cây có cành bị chết. |
8. Đồng (Cu) |
- Thành phần của men cytochrome oxydase và thành phần của nhiều enzymes-ascorbic acid oxydase, phenolase, lactase v.v...
- Xúc tiến hình thành vitamin A trong cây. |
- Ở cây ngũ cốc, vàng và quăn phiến lá, sản lượng bông hạn chế và hình thể hạt kém, đẻ nhánh không rõ.
- Ở chanh cam, cây mới mọc bị chết, quả có những đốm nâu. |
9. Sắt (Fe) |
- Cần thiết cho sự tổng hợp và duy trì chất diệp lục trong cây.
- Thành phần chủ yếu của nhiều enzim.
- Đóng vai trò chủ yếu trong sự chuyển hóa axit nucleic ảnh hưởng đến sự chuyển hóa RNA hoặc hạt diệp lục |
- Úa vàng giữa các gân lá điển hình, các lá non nhất bị ảnh hưởng trước hết, đỉnh và mép lá giữ màu xanh lâu nhất.
- Trong trường hợp thiếu nặng, toàn bộ lá, gân và vùng giữa các gân lá chuyển màu vàng và cuối cùng có thể trở thành trắng nhợt. |
10. Mangan
(Mn) |
- Chất xúc tác trong một số phản ứng enzim và sinh lý trong cây, một thành phần của pyruvate carboxylase.
- Liên quan đến quá trình hô hấp của cây.
- Hoạt hóa các enzim liên quan đến sự chuyển hóa đạm và sự tổng hợp diệp lục.
- Kiểm soát thế oxy hóa-khử oxy trong tế bào cây trong các giai đoạn ánh sáng và bóng tối. |
- úa vàng giữa các gân của lá non, đặc trưng bởi sự xuất hiện các đốm úa vàng và hoại tử ở vùng giữa các gân lá.
- Xuất hiện những vùng hơi xám gần gốc các lá non hơn và trở thành vàng nhạt đến vàng da cam.
- Triệu chứng thiếu được biết phổ biến ở yến mạch là "vệt xám", ở đậu Hà Lan là "đốm lầy", ở mía là "bệnh vân sọc". |
11. Bo (B) |
- Ảnh hưởng đến hoạt động của một số enzim nhất định.
- Có khả năng tạo phức với các hợp chất polyhydroxy khác nhau.
- Tăng khả năng thấm ở màng và do đó làm cho việc vận chuyển hydrat cacbon được dễ dàng.
- Liên quan đến sự tổng hợp lignin và các phản ứng khác.
- Thiết yếu đối với phân chia tế bào.
- Liên hợp với sự lấy đi và sử dụng canxi bởi cây trồng.
- Hoàn chỉnh tỷ lệ Kali/Canxi trong cây.
- Thiết yếu đối với sự tổng hợp protein. |
- Cây đang mọc bị chết (đầu chồi).
- Lá có kết cấu dày, đôi lúc cong lên và trở nên giòn.
- Hoa không hình thành và dễ sinh trưởng còi cọc.
- "Ruột nâu" ở cây có củ đặc trưng bởi những đốm thẫm màu trên phần dày nhất của rễ hoặc nứt nẻ ở phía giữa.
- Các loại quả như táo phát triển triệu chứng "xốp bên trong và bên ngoài". |
12. Môlipđen
(Mo) |
- Liên kết với sử dụng N và cố định N.
- Thành phần của men khử nitrat và men nitrogenase.
- Cần cho vi khuẩn nốt sần (Rhizobium) để cố định N. |
- Đốm úa vàng giữa các gân của những lá dưới, tiếp đó là hoại tử (chết thối) mép lá và lá bị gập nếp lại.
- ở xúp lơ, các mô lá bị héo tàn, chỉ còn lại gân giữa của lá và một vài mẩu phiến lá nhỏ.
- Thiếu Môlipđen rất rõ ở cây họ đậu. |
13. Clo (Cl) |
- Thành phần của axit auxin chloroindole-3 axetic mà ở các hạt chưa chín nó chiếm vị trí của axit indole axetic.
- Thành phần của nhiều hợp chất tìm thấy trong vi khuẩn và nấm.
- Kích thích hoạt động của một số enzim và ảnh hưởng đến sự chuyển hóa hydrat cacbon và khả năng giữ nước của mô thực vật. |
- Héo đỉnh lá non, úa vàng lá và cuối cùng chuyển màu đồng thau và chết. |
