Định luật ưu tiên chất lượng sản phẩm

Chất lượng sản phẩm là toàn bộ các chỉ tiêu sinh học (hàm lượng prôtêin, các chất khoáng, chất đường bột, chất kích thích, chất men, các chất vitamin,...) có trong cây bảo đảm cho con người và vật nuôi khi sử dụng các sản phẩm của cây làm thức ăn vẫn trao đổi chất được bình thường, phát triển (kể cả cá thể và bầy đàn) tốt đẹp, cân bằng, không bị hại.
Để đánh giá chất lượng sản phẩm có thể phân tích trong phòng thí nghiệm. Song cũng có thể dùng biện pháp sinh học: Dùng sản phẩm trồng trọt nuôi động vật thí nghiệm rồi theo rõi sự tăng trọng cũng như bệnh tật và các phản ứng sống của động vật, từng con riêng rẽ hoặc trong bầy đàn của chúng. Khả năng sinh sản biểu thị bằng sự tăng trưởng của từng cá thể và cả bầy đàn, vì nhiều khi việc đánh giá tăng trọng của cá thể không phát hiện được.
Việc bón thừa đạm dẫn đến tích lũy nitrat, làm giảm chỉ số axit amin (A.A.I: amin acid index) trong rau. Bón quá nhiều kali làm giảm hàm lượng Mg và Na trong cỏ làm động vật bị bệnh co cơ đồng cỏ (grass tetanie), bón quá nhiều đạm cũng làm giảm tỷ lệ Cu trong huyết thanh gia súc, làm giảm khả năng sinh sản của đàn, do vậy mà làm giảm trọng lượng tổng đàn. Thức ăn thiếu vitamin người ăn thức ăn ấy sẽ mắc bệnh thiếu vitamin.
Bón phân không thích hợp còn làm hình thành các chất chống chuyển hóa trong cây có thể gây hại ngay trước mắt mà cũng có thể lũy tích trong cơ thể gây hại lâu dài. Thí dụ các yếu tố chống hoạt động của tuyến giáp trạng, một số oestrogen, một số glucôzit gây xanh xao, các chất sapônin...
Thí dụ đất thiếu lân khiến cho một số cây như cỏ ba lá mầm (Trifolium subterranium) hình thành quá nhiều isoflavon đến mức độc đối với động vật. Phân đạm lại có thể biến đổi hàm lượng chất chống hoạt động của tuyến giáp, chất ấy qua cỏ đi vào sữa của bò sữa ăn cỏ, bón nhiều đạm làm hại cho người ăn sữa. Bón nhiều đạm làm giảm hàm lượng vitamin B2 (riboflavin) - tác nhân chống ung thư cho người...
Đáng tiếc là chất lượng sản phẩm lại không luôn tăng cùng năng suất mà nhiều khi lại đi theo chiều ngược lại, nhất là trong trường hợp bón nhiều phân để đạt năng suất cao.
Năng suất của cải bắp trắng không ngừng tăng khi tăng lượng đạm bón nhưng quá một ngưỡng đạm tối thích thì chất lượng sinh học của protêin giảm xuống.